انواع املا

تعریف املا: به معنی جانشین ساختن صحیح صورت نوشتاری کلمات حروف به جای صورت آوای آنها.

اهداف درس املا در ابتدایی:

1- اموزش نوشتن کلماتی که مورد احتیاج دانش آموزان است.

2- ارزشیابی از آموخته های دانش آموزان.

3- افزایش خزانه ی لغات دانش آموزان.

4- آموزش شیوه ی نگارش حروف و کلمات.

در یادگیری املا 3 عامل موثراست:

1- شنیدن 2- دیدن و تجسم ذهنی کلمه 3- نوشتن کلمه

الگوی برنامه درسی املا:

1- انتخاب متن املا و نوشتن آن روی تخته و خواندن آن توسط دانش آموز.

2- پاک کردن متن از روی تخته و خواندن آن توسط معلم.

3- تصحیح املا به صورت گروهی.

4- استخراح فهرست خطاهای دیکته ای.

5- تمرین، توضیح و آموزش بر مبنای عمده ترین غلط های املایی.

زمان تقریر متن املا 25 دقیقه می باشد که برای کلاس اول، در نیم سال اول 8 جمله و حداکثر35 کلمه و در نیم سال دوم 10 جمله و حداکثر 40 کلمه می باشد. برای کلاس دوم حداکثر 10 سطر و 100 کلمه، برای کلاس سوم 12 سطر و 120 کلمه و برای کلاس چهارم و پنجم و ششم 15 سطر و 150 کلمه می باشد.

انواع املا:

1- املای تقریری: معلم متنی را که قبلا تهیه کرده به تدریج می خواند تا دانش آموزان بنویسند.

2- املای گروهی:درهرگروه یک نفر به بقیه املا می گوید.درگروه 3 نفریَ، 1 نفرناظر، 1 نفرگوینده و1نفراملا را مینویسد.

3- املای گروهی: دانش آموزان به گروههای 3 یا 4 نفری تقسیم شده، هرکدام یک خط می نویسند.

4- املای گروه به گروه دیگر:هرکس متنی را تهیه کرده و برای گروه دیگرمی خواند تا بنویسند.

5- املای ذهنی: دانش آموزمتنی را می خواند ودرپایان آن را به تنهایی مینویسد. با استفاده ازقدرت حافظه خودش به خودش املا بگوید. (یا درس راحفظ وازحفظ املا بنویسد.)

6- املای کارتی: معلم تعدادی کلمه روی کارتها مینویسد و به کلاس نصب می کند وآنها را می خواند، سپس کارتها را جمع می کند و دانش آموزان کلماتی را که به خاطر می آورند می نویسند.

7- املای تکمیلی: معلم تعداد لغاتی مثلا 20کلمه که دارای ارزش املایی هستند را انتخاب می کند و جای آنرا درمتن آماده شده جهت تکثیر خالی می گذارد،آنگاه متن خود رامی خواند ودانش آموزان جاهای خالی را با توجه به خواندن معلم پر می کنند.

8- املای تکمیلی:متن املارابه صورت تایپ بدون نقطه، تشدید یالغات ناقص به دانش آموزان داد تاکامل کنند.

9- املا با ضبط صوت: ضبط متن املا بر روی نوار و پخش آن در کلاس یا درمنزل جهت نوشتن متن املا.

10-املابا گوشی تلفن همراه: دانش آموزان از روی متن کتاب بخوانند وصدای خودشان راضبط کنند، سپس ازطریق گوش دادن به صدای خودش املا را بنویسد.

11-املای سفره ای: دانش آموزان به صورت گروهی بر روی سفره های نایلونی با ماژیک وایت برد یا گواش وانگشت املا بنویسند.

12-املای آبکی: دانش آموزان پایه اول ودوم می توانند با استفاده ازقوطی مایع ظرفشویی با آب روی زمین املا بنویسند.

13-املای لمسی: دانش آموزان روی کمردوست خود با انگشت بنویسند ونفر جلویی کلمه را تشخیص داده و روی کاغذ بنویسد.

14-املا به صورت کاردستی: دانش آموزکلمات مهم درس راروی پارچه بنویسد وبا سوزن ونخ بدوزد.

15-املای زنجیره ای:معلم جمله ای را می گوید واز بچه ها میخواهد که با آخرین حرف از جمله ی مورد نظرجمله ی جدید بنویسند.

16-املای توپی:کلمات سخت راروی کاغذ نوشته وروی توپ می چسبانیم،سپس به طرف دانش آموزان می اندازیم،هرکس توپ راگرفت می خواند وبقیه می نویسند.

17-املای موشکی: معلم کلمات را روی موشک نوشته (به تعداددانش آموزان باشد)سپس آن را به طرف بچه ها پرتاب می کند، هرکس موشک راگرفت پس ازخواندن کلمه، باکناری خود تعویض وبه یکدیگر املا بگویند.

18-مرتب کردن متن درس: معلم یک متن ازکتاب رابه هم ریخته کند و ازبچه هابخواهد آن را مرتب کنند.

19-تهیه دفترچه واژه نامه: این دفتر چه براساس تعداد دروس بخوانیم تهیه می شود.برای هردرس یک صفحه اختصاص داده می شودکه آن صفحه نیز به 4 قسمت تقسیم شده که درهرقسمت کلمه های مهم ، هم خانواده، هم معنی ومخالف رامی نویسند.

20-املای پازل:کلمات مهم درس را روی کارتهای رنگی می نویسیم و آن ها را از وسط قیچی کرده و قطعات را به گروهها داده تا روی مقوا بچسبانند.

21-املابا خمیر بازی: برای پایه های اول ودوم نشانه ها وکلمات را با خمیر بازی درست کنند.

22-املا با استفاده از روزنامه: پیدا کردن کلمات جدید، هم صدا، هم خانواده ومخالف درروزنامه.

23-املا با روزنامه: دانش آموزان با خود روزنامه به کلاس می آورند ولغات را می برند واز لغات بریده شده یک بند املا درست می کنند و روی ورقه می چسبانند.

24-املای هم خانواده ومخالف: معلم کلمه را می خواند و بچه ها هم خانواده یا مخالف آن را می نویسند.

25-املای معلم شاگرد: معلم پای تخته رفته و هر یک از دانش آموزان کلماتی را انتخاب و به معلم املا می گویند.

26-املای کوزه ای:کلمات راروی کاغذ می نویسند ودر کوزه ای می اندازند معلم در جلسه بعداز بین این کلمات متنی راتهیه وبه کلاس ارایه می نماید.

27-املای اسم فامیل:دانش آموزان با حروف جمله بسازند. مثلا با "ر" ریحانه روی ریل راه رفت.

28-طراحی جدول: دانش آموزان جدولی کشیده و با طراحی سوال جدول درست کنند.

29-املای خطابه ای: دانش آموزان به یکدیگر یا خواهر وبرادر خود املا می گویند.

30-بازی املا: معلم جمله ای را انتخاب و کلمه کلمه روی تابلو می نویسد. سپس از هر گروه می خواهد که کارت مربوط به جمله را نصب کنند.

31- تهیه متن از غلط های املایی: معلم هر ماه یک بار از کلماتی که دانش آموزان غلط داشته اند متن جدیدی فراهم کرده و املا بگوید.

32- ساختن متن با کلمات مشخص: معلم چند کلمه می گوید و دانش آموزان جمله می سازند.

33-املا به صورت نقاشی: در پایه های اول و دوم در زنگ نقاشی، دانش آموزان نقاشی کشیده و در زنگ املا کلماتش را می نویسند.

34-آموزش املا هنگام تدریس متن کتاب فارسی: بعد از تدریس کلمات مشکل دو املایی را روی تابلوی کلاس می نویسند و از دانش آموزان می خواهند به صورت شفاهی برای آن کلمات هم خانواده، مترادف و متضاد بگویند و یا جمله سازی نمایند.

35-املای بی صدا: با نگاه به حرکت صورت و لبهای معلم بنویسند.(تقویت هوش دیداری وفضایی)

36-املای خوشه ای: یک کلمه را معلم می گوید و دانش آموز هر چه به ذهنش رسید می نویسد.

37-املا به ترتیب حروف الفبا: معلم 15 کلمه روی تابلو می نویسد سپس به ترتیب حروف الفبا مرتب می کنند.

38-املای در هوا نویسی: کلمات سخت درس را با انگشت در هوا بنویسند.

39-همکاران معلم می توانند در املاهای کلاسی جای خود را تعویض کرده و به بچه های کلاس دیگر املا بگویند.

40-املای پای تخته دو نفری: معلم دو نفر را پای تخته می آورد و به یک نفر املا می گوید، نفر دیگری مراقب است تا اگر اشتباهی کرد اصلاح کند.

41-در مواقعی که دانش آموزی ضعیف است، آن را کنار دانش آموز قوی می نشانیم تا بعضی از لغات مشکل را با مشورت بنویسد، البته همیشگی نباشد که موجب افت تحصیلی نشود.

42-در هنگام تصحیح کردن املا معلم صحیح کلمه را نمی نویسد و دانش آموز خودش لغت درست را از کتاب پیدا کرده و اصلاح بکند.

43-دانش آموز با اشتباهات خود جمله بسازد.

44-املای تصویری: تصویر را به دانش آموز داده تا نام تصویر را بنویسد. (مختص پایه اول)

45-املای اینه ای: با استفاده از آینه کلمات را برعکس می نویسیم و بچه ها با نگاه در آینه درست آن را می نویسند.