اهداف آموزش ریاضی در دوره ی ابتدایی

یک یادگیرنده ی مادام العمر سه ویژگی دارد: 1) میل به یاد گرفتن داشته باشد 2) ابزار یاد گیری را بشناسد 3) دانش پایه را فرا گیرد.

با توجه به ویژگی های فوق اهداف کلی آموزش ریاضی در دوره ی ابتدایی را می توان در سه حیطه بیا ن کرد:

1) اهداف دانشی: کسب دانستنی های ضروری وپایه ای ریاضیات

2) اهداف مهارتی: کسب مهارت های ضروری یا آموختن راه های یاد گیری

3) اهداف نگرشی: میل وعلاقه به کسب علم برای زندگی بهتر

مهارت ها در آموزش ریاضی در واقع ابزار وراه های یادگیری هستند وپرورش آنها در دانش آموزان به منزله ی آموختن راه های یا د گیری تلقی می شود.تمرکز آموزش امروزه بریادگیری مهارت هاست چرا که مطالب دانشی پس از گذر زمان دچار فراموشی می شود و وقتی با موقعیتی جدید روبه رو می شوند قادر به حل مسئله نیستند.

اگر دانش آموز درکسب این مهارت ها پیشرفت کند میل واعتقا د آنان نیز به کسب علم بیشتر خواهد شد.

در آموزش ریاضی دوره ی ابتدایی مهارت هایی که بیش تر مد نظر است عبا رتند از:

1) تخمین یا تقریب عددی: از این مهارت دراکثر مفاهیم ریاضی وبه طور گسترده استفاده می شود.به طور کلی در مباحث محاسباتی وعملیاتی که به اندازه گیری مربوط می شود می توان از این مهارت استفاده کرد. یکی از کاربرد های بسیار مهم این مهارت، کاربرد تخمین در حل مسأله است.

2) اندازه گیری: در آموزش، اندازه گیری طول،سطح، حجم، جرم، زاویه و... مطرح می شود این مهارت در زندگی روزمره کاربرد زیا دی دارد.

3) استفاده از ابزار وتکنولوژی: یعنی استفاده ی درست وصحیح از ابزار ووسایل مخصوص اندازه گیری که شامل ترازو

خط کش، نقاله،گونیا، پرگار، متر و... می باشد.

4) الگو یابی،پیش بینی ومدل سازی: این مهارت به دو دسته تقسیم می شود: الف) الگوی عددی ب) الگوی هندسی

5) استفاده از نمودار ها وشهود هندسی:توانایی تجزیه وتحلیل وتفسیر نمودار ها و نیز رسم نمودار ها از مهارت های این دوره است. اما طبقه بندی ودسته بندی شکل های هندسی و ترکیب آ ن ها برای ساختن شکل های جدید هندسی اولین قدم برای اجرای این مهارت است.

6) کشف واستدلال: استدلال ریاضی یکی از مهم ترین بخش های تفکر ریاضی است.به عبارت ساده تر مهارت استدلال

توانایی دلیل آوردن برای درستی یا نادرستی گزاره ها یا نتایج است.

7) فرضیه سازی: روش های محاسباتی می توانند فرضیاتی باشند که دانش آموز می سازد.این مهارت در دروس هندسه وروابط بین شکل های هندسی بسیار کاربرد دارد.

8) شمارش: هدف از این مهارت کسب توا نایی در شمردن هر چیزی به وسیله ی دانش آموزان با راهبرد ها وروش های متفاوت است.

9) محاسبا ت عددی وعملیا ت ذهنی: برای آموزش این مهارت در مرحله ی نخست باید به آموزش مفهوم پرداخت

وتکنیک ها را با تکیه بر مفاهیم به دست آوریم.

10) حل مسئله: مسئله وتلاش برای حل آن جزئی از زندگی هر فرد ا ست. فرایند برخورد با شرایط زندگی را حل مسئله

می نامند.مهارت حل مسئله نقطه ی تمرکز آ موزش ریاضیات است وبیش تر از سایر مهارت ها مورد تأکید می باشد و فراتر از تمام مهارت ها ست.

راهبرد های حل مسئله

یکی از مشکلات اصلی دانش آموزان عدم اقدا م به حل مسئله است.یعنی وقتی بایک مسئله مواجه می شوند، نمی دانند

از کجا باید شروع کنند ویا چگونه اقدام به حل آن نمایند. الگوی جرج پولیا می تواند الگویی برای شروع به دانش آموز بدهد. سیر حل مسئله برای مسائل گوناگون متفاوت است.اما جرج پولیا تلاش کرده است تا این سیر را به نوعی مدل سازی کند. الگوی چهار مرحله ای او به شرح زیر است:

الف) الگوی پولیا

1) فهمیدن مسئله 2) طرح ریزی کردن برای مسئله 3) حل مسئله 4) نگاه به عقب

* فهمیدن مسئله: یعنی تشخیص داده ها وخواسته های مسئله وارتباط بین آنها

* طرح ریزی کردن: یعنی مسئله را از ابعاد مختلف ریاضی بررسی کنیم یعنی این مسئله با کدام یک از مباحث جبری یا هندسی وغیره در ارتباط است وچگونه آن را می توان مدل سازی کرد وکدام روش برای حل آن مناسب تر است.

*حل مسئله: دراین مرحله نقشه ی طرح شده را به اجرا می گذاریم.اگر راهبرد مناسب را انتخاب کرده باشیم ودر فهم مسئله

مشکلی نداشته باشیم، نقشه با موفقیت اجرا شده ومسئله حل می شود در غیر این صورت ممکن است به گام دوم برویم و

نقشه و راهبرد خود را عوض کنیم

* نگاه به عقب: در گام آخر در صورتی که مسئله حل شده باشد در مورد منطقی بودن پاسخ واین که جواب به دست آمده

همان خواسته ی مسئله است یا نه، بررسی می کنیم. (بیش تر دانش آموزان این مرحله را اجرا نمی کنند وپس از حل مسئله به سراغ سؤال بعدی می روند.

ب) رسم شکل ومصور کردن مسئله:

این راهبرد به طور طبیعی در ذهن دانش آموز پیش می آید وکشیدن شکل برای یک مسئله اولین ایده ای است که به ذهن می آید بسیاری از مسائل با رسم شکل به راحتی حل می شوند وحتی نیازی به نوشتن عملیات نخواهد داشت.

ج) حل مسئله ی ساده تر:

وقتی مسئله در حالت ساده تر بررسی شدبا یک الگو یابی می توان آن را به حالت کلی تعمیم داد.ساده کردن عدد ها و

داده های یک مسئله نیز بخشی از این راهبرد است.