نقش والدین در مطالعه و یادگیری کودکان

والدین از راه‌های زیر می‌توانند در مطالعه و یادگیری کودکان خود، راهنمایی آنها و آموزش روش‌های صحیح مطالعه، نقش داشته باشند:

1- محیط خانه را برای مطالعه و یادگیری مناسب کنید. زمان مناسبی برای مطالعه در نظر بگیرید. در آن مدت، استفاده از تمام عوامل مزاحم از قبیل رادیو، تلویزیون و... را برای تمام افراد خانواده ممنوع کنید. شما هم در این مدت، به مطالعه، نوشتن نامه و یا... بپردازید.

وسایل مورد نیاز (مداد، کاغذ، پاک‌کن و...) را در دسترس آنان قرار دهید و مکان مناسبی از خانه را که نور کافی دارد، برای مطالعه‌ی خود و فرزندانتان انتخاب کنید.

2- برای انجام دادن تکالیف مدرسه و مطالعه در خانه برنامه‌‌ای تنظیم کنید و به طور دقیق به مورد اجرا بگذارید. برای رفع خستگی و انجام دادن کارهای ضروری در بین برنامه‌ها، فاصله‌هایی پیش‌بینی کنید.

3- تمرین‌ها و تکالیفی را که فرزندتان انجام داده است، یک بار مرور کنید. به او کمک کنید تا روز بعد با آمادگی کامل به مدرسه برود. به او یاد بدهید تکالیف سنگین را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کند و آنها را یکی یکی انجام دهد. از انجام دادن تکالیف او جدداً خودداری کنید.

4- از تلاش‌های فرزندتان قدردانی کنید و اعتماد به نفس را در او پرورش دهید.

از اظهارات دل سردکننده مانند «ریاضیات تو خوب نیست» خودداری کنید. علاقه‌ی خود را نسبت به او، به طریقی ابراز کنید که از حمایت شما مطمئن شود. از مقایسه‌ی او با سایر بچه‌ها، به‌ویژه خواهر و برادرهایش، خودداری کنید.

5- برای پیشرفت فرزند خود هدف‌های واقع بینانه‌ای داشته باشید. برای رسیدن به این هدف‌ها برنامه‌ریزی کنید. فراموش نکنید که فرزند شما توان محدودی دارد و نباید بیشتر از توانی که دارد، از او انتظار داشته باشید.

6- بخشی از وقت خود را به فرزندتان اختصاص دهید و با او همراه باشید. پیاده‌روی، گردش، بازدید از موزه و... همراه با شما، برای او لذت‌بخش است. همیشه با او از مدرسه به طور مثبت صحبت کنید. نکات شیرین و مثبت دوران تحصیل خود را برای او تعریف کنید و او را به مدرسه علاقه‌مند سازید.

7- به تجربه معلوم شده است که هر شخصی در ساعات معینی از روز یا شب کار ذهنی را بهتر انجام می‌دهد؛ بدین صورت که عده‌ای از کار صبح و برخی از کار بعد از ظهر یا شب نتیجه‌ی بهتری می‌گیرند. بنابراین والدین باید این آزادی و اختیار را به فرزندشان بدهند که او خود وقت مناسب یادگیری و مطالعه‌اش را انتخاب کند.

8- با در نظر گرفتن این نکته که یادگیری با فاصله‌ی کافی بهتر از یادگیری فشرده است، تلاش نماییم فرزندمان را مجبور نکنیم ساعت‌ها پشت میزکارش بنشیند و مطالعه کند. انجام تکالیف درسی و مطالعه، یک کار فکری است و احتیاج به استراحت دارد که این استراحت می‌تواند به طریق برخاستن و قدم زدن، خواندن قطعات ادبی، ورزش و... باشد.

9- باید به فرزندتان تفهیم کنید که خود او به عنوان یک فرد، با شیوه‌ای که اتخاذ می‌کند، در یادگیری حل مسائل مختلف زندگی نقش اساسی دارد. باید او درک کند که انگیزه، میل و رغبت، تلاش و کوشش، بهره‌گیری از تجارب قبلی خود و دیگران، مقابله با فراموشی، سرعت و بهره‌گیری بهینه از وقت و انرژی، عوامل مهمی در کسب موفقیت‌های تحصیلی و اجتماعی او می‌باشند.

10- در هنگام امتحانات افراد خانواده از طرح نکات متفرقه‌ی مورد علاقه‌ی دانش‌آموز خودداری کنند. مثلا شب امتحان از دیدن فیلم‌ سینمایی چشم‌پوشی کنند تا دانش‌آموز بتواند مطالب درس را مطالعه کند. این برخورد حس همکاری را در او تقویت خواهد کرد. اطرافیان در شب امتحان باید مشوق دانش‌آموز باشند و از مایوس کردن او بپرهیزند.

11- شب امتحان، زمان آموزش روش‌های درست مطالعه نیست. پس والدین عزیز اجازه دهند فرزندشان اگر می‌خواهد با قدم زدن مطالعه کند یا با صدای بلند بخواند، آزاد باشد. در فرصت مناسب، روش مطالعه را به او آموزش خواهید داد.

12- برای کودک خود کتاب بخوانید. او شما را به خاطر این کار دوست خواهد داشت و کم‌کم علاقه‌مند خواهد شد خودش هم برای شما و هم برای خودش کتاب بخواند و از این راه مطالعه برایش مهم می‌شود.

13- کاری کنید که فرزندتان شما را در حین مطالعه ببیند، زیرا او از شما تقلید خواهد کرد. او می‌خواهد درست مثل شما باشد. اگر می‌خواهید فرزندتان مطالعه را امر مهمی تلقی کند، باید کاری کنید که احساس کند شما هم آن را مهم می‌شمارید.

منبع : روش های پیشگیری از افت تحصیلی - دکتر اسماعیل بیابانگرد