نشانه هاى نگارشى در زبان فارسی
نام و شکل علامت: نقطه (.)
وظیفه: درنگ کامل
موارد کاربرد:
یک. در پایان جمله هاى کامل خبرى یا انشایى.
دو. پس از پایان یافتن پی نوشت هاى ارجاعى یا تفصیلى.
سه. پس از نشانه هاى اختصارى.مثال: دکتر.ر
چهار. پس از شماره ردیف رقمى یا حرفى.مثال: 1.
نکته: در میان جمله هاى مرکّب، هرگز نباید نقطه را به عنوان نشانه مکث کامل نهاد.
نام و شکل علامت: بند، ویرگول، کاما (،)
وظیفه: درنگ کوتاه
موارد کاربرد:
یک. میان جمله هاى پایه و پیرو.
دو. قبل و بعد از بدل، اگر بدل در میان جمله باشد.
سه. بین همه واحدهاى هم اِسناد:
چهار. براى ساده سازى فهم جمله.
پنج. بین بخش هاى مختلفِ نشانى اشخاص و اماکن; و میان اجزاى پس از نام مأخذ در نشانى مآخذ:
شش. بعد از فعل وصفى.
نام و شکل علامت: نقطه بند، نقطه ویرگول (;)
وظیفه: درنگ متوسّط
موارد کاربرد:
یک. جدا کردن بخش هاى مستقلّ یک جمله طولانى.
دو. پس از مناداى ادامه دار:
نام و شکل علامت: دو نقطه، نشان تفسیر (:)
وظیفه: توضیح و تفسیر
موارد کاربرد:
یک. قبل از نقل قول مستقیم:
دو. میان نام نویسنده و مأخذ در پی نوشت ارجاعى.
سه. میان کلمه و معنى آن در پانوشت.
نام و شکل علامت: نشانه پرسش، پرسش نما (؟)
وظیفه: پرسش
موارد کاربرد:
یک. در پایان جمله هاى پرسشى.
دو. براى نشان دادن تردید:
نام و شکل علامت: نشان عاطفه، علامت خطاب، نشانه تعجّب (!)
وظیفه: نمایاندن عاطفه
موارد کاربرد:
یک. در پایان جمله هاى عاطفى براى نمایاندن عواطفى مثل دعا، نفرین، آرزو، تحسین، تعجّب، و تأسّف.
دو. پس از منادا، هنگامى که ندا در همان جا پایان پذیرد:
نام و شکل علامت: دو کمان، پرانتز، کمانک ()
وظیفه: توضیح
موارد کاربرد:
یک. بیان سال ولادت و وفات:
دو. آوردن معادل یک کلمه یا اصطلاح در درون متن.
سه. نشان دادن طرز تلفّظ کلمه و آوانگارى، به ویژه در کتب لغت:
نام و شکل علامت: قلاّب، دو قلاّب، کروشه []
وظیفه: افزایش
موارد کاربرد:
یک. افزایش کلمه یا عبارتى به متن اصلى:
دو. ذکر دستورهاى اجرایى در فیلمنامه یا نمایشنامه:
نام و شکل علامت: خط فاصله، نیمخط، پیوست نما،خط تیره شکل:
وظیفه: پیوند
موارد کاربرد:
یک. قبل و بعد از جمله معترضه.
دو. پیش از نقل قول مستقیم در مکالمه یا داستان.
سه. جدا کردن ارقام از یکدیگر.
نام و شکل علامت: سه نقطه، نشانه تعلیق (...)
وظیفه: تعلیق
موارد کاربرد:
یک. به جاى یک یا چند کلمه حذف شده.
نکته: اگر این علامت در پایان جمله باشد، نقطه اصلى آخر جمله نباید فراموش شود.
دو. به جاى بخش هایى از متن در خلاصه نویسى.
سه. نشان دادن مکث در نمایشنامه، فیلنامه، و داستان.
نام و شکل علامت: نقل قول (گیومه) («»)
وظیفه: خبر رسانی و هشدار و رد مسئولیت
کاربرد:
یک. برای ذکر نقل قول:
دو. هنگامی که کلمه‌ای نامتعارف یا کم کاربرد باشد
سه. هنگامی که نویسنده بخواهد مسئولیت کاربرد لفظی را نپذیرد:
چهار. هنگامی که احتمال خط واژه‌ای بیگانه با یکی از الفاظ فارسی وجود داشته باشد:
پنج. هنگامی که با زبان فارسی درباره الفاظ زبان فارسی بحث شود:
نام و شکل علامت: تکرار، ایضا (//)
وظیفه: تکرار
کاربرد:
چنانچه کلمات مشابهی در چند سطر تکرار شده باشد، در سطرهای زیرین به جای نوشتن آنها از علامت تکرار استفاده می‌شود.
نام و شکل علامت: ستاره *
وظیفه: توجه
ستاره سه کاربرد دارد:
یک. علامت ارجاع دادن به زیرنویس است.
دو. زبانشناسان آن را در بالای جمله‌هایی می‌گذارند که از نظر دستوری صحیح نیست:
سه. در زبانشناسی تاریخی در بالای کلمات بازسازی شده می‌آید. یعنی کلماتی که محقق آن را به قیاس با محتوا یا صورت متن و کلمات دیگر ساخته است و صورتی مفروض است.
نام و شکل علامت: پیکان (فلش) (←)
وظیفه: هدایت
کاربرد:
یک کاربرد پیکان برای ارجاع دادن در فرهنگها است:
کاربرد دیگر این علامت هنگامی است که بخواهند ترتیب به دست آمدن نتیجه‌ای را نشان دهند:
تدوین: بابایی
- لینک منبع
تاریخ: دوشنبه , 11 بهمن 1400 (16:36)
- گزارش تخلف مطلب