فارسی پنجم (کلمات مخفف)

کلمات مخفف

برای حفظ وزن شعر، گاهی برخی کلمات به شکل کوتاهتر می آیند که به آنها کلمات مخفف می گویند (مخفف یک واژه ی عربی به معنی سبک شده و سبکبار است) مانند:

بدو = به او - به آن

بدین = به این

چو = چون

دَرین = در این

دِگَر = دیگر

روبَه = روباه

رَه = راه

زِ = از

کَز = که از

کزین = که از این

کوتَه = کوتاه

گَر = اگر

نمونه هایی از کلمات مخفف در زبان فارسی …

در زبان فارسی گاهی کلمات کوتاهتر و سبکتر می شوند و بعضی از حروف آنها می افتد، انداختن بعضی از حروف را تخفیف و آن کلمه کوتاه شده را مخفف گویند. هانند:

آواز (آوا) آگاه (آگه) آستین (آستی) اشکم (شکم) اشتر (شتر) استخر (بیستخر) افتادن (فتادن) افکندن (فکندن) افشاندن (فشاندن) استخوان(ستخوان) ایستادن (ستادن) افگار (فگار) اسپار (اسپار) ابرو (برو) اندوه (انذه) انبوه (آبه) افزودن (فزودن) ابریشم (بریشم) بود (بد) بارگاه (بارگه) بازارگان (بازرگان) بیهوده (بیهده) بود که (أبو که = نولا) پهل (پل) بهل تا (پتا) بیرون (برون) پادشاه (پادشه و پادشا) تباه (تبه) توانست (تانست) چون او (چنو) چون (چو) خاموش (خموش = خمش) خرگاه (خرگه) راه (ره) زمین (زمی) سپاه (سپه)شاه (شه) شاد باش (شاباش) شکار (شکر) شاخ (شیخ) کوه (که) کاه (که) که از (کز) که این (کاین) که او (کو) کاشتن (کشتن) که اندر (کاندر) که آن (کان) گناه (گنه، گنا) گیاه (گیا) گواه (گوا) گاه (گه) گوهر (گبر) ماه (مه) میازار (مازار) ناگاه (ناگه) نکاه (ننگه) نه از (نز) لیکو (نکو) همواره (هماره) هر زمان (هزمان) هنوز (نوز)

بطوریکه در مثالهای بالا ملاحظه می نمایید حروفی که اغلب حذف می شوند

عبارتنداز: الف، واو، یا و گاهی هم نون در آخر کلمات، ولی ممکنست حروف دیگری مانند هاراء نیز حذف شود.

باید توجه داشت که در حالت عادی قبل از الف، فتحه و قبل از و او، ضمه و قبل از یاء کسره وجود دارد و پس از حذف این حروف (برای تخفیف) حرکاتقبل از آنها بحال خود باقی میماند، بنا بر این مخفف کوه (که بضم کاف) و مخفف کاه (که بفتح کاف) و مخفف نیکو (نکو بکسر نون) می شود.