سوالات درس دوم علوم تجربی - پایه ی پنجم

علوم تجربی پایه ی پنجم - درس دوم:

عنوان درس - ماده تغییر می کند.

1- مواد به چند شکل تغییر می کنند؟ دو شکل تغییر فیزیکی و تغییر شیمیایی.

2- تغییر فیزیکی را تعریف کنید؟ در تغییر فیزیکی فقط شکل و اندازه ی جسم تغییر می کند مانند پاره کردن کاغذ.

3- تغییر شیمیایی را تعریف کنید؟ در تغییر شیمیایی یک ماده به ماده ی جدیدی تبدیل تبدیل می شود و رنگ، بو و مزه ی جسم تغییر می کند.

نشانه های تغییر شیمیایی:

1- تشکیل رسوب:

هرگاه در اثرمخلوط کردن دو یا چند محلول، یک رسوب ایجاد شود (محلول کدر شود)، یک تغییر شیمیایی روی داده است. تشکیل سفیدک روی لباس پس از شستن، یک تغییر شیمیایی است (رسوب کردن گل در آب گل آلود یک تغییر فیزیکی است).

2- تغییر رنگ:

هرگاه دو محلول بی رنگ را مخلوط کنیم و یک ماده ی رنگی تولید شود یا براثر مخلوط کردن دو ماده ی رنگی، رنگ اولیه از بین برود یا کم رنگ شود، یک تغییر شیمیایی روی داده است (ریختن ید بر روی نشاسته یا سیب زمیتی که رنگ آن را آبی می کند).

3- در تغییر شیمیایی نور و گرما آزادمی شود:

درسوختن گاز در اجاق یا چراغ گاز - درسوختن منیزیم (نور شدید – فلاشهای عکاسی قدیمی )

4- پختن غذا (کباب کردن):

در پختن غذا یا کباب کردن هم یک تغییر شیمیایی روی می دهد.

5- خروج گاز:

اگر دو یا چندماده ی شیمیایی را با هم مخلوط کنیم و گاز تولید شود، یک تغییر شیمیایی روی داده است مانند جوش شیرین و سرکه که گار کربینیک یا دی اکسید کربن آزاد می شود.

توجه: وقتی آب را گرم می کنیم، بخار می شود یعنی به شکل گاز درمی آید که یک تغییر فیزیکی است.

نکات مهم:

1- هرگاه انجام تغییر شیمیایی زمان زیادی طول بکشد، به آن تغییر شیمیایی کند می گویند.

2- هرگاه انجام تغییر شیمیایی زمان کمی طول بکشد به آن تغییر شیمیایی تند می گویند.

سوالات اضافه:

1- سوختن چوب چه نوع تغییری است؟ چرا؟ تغییر شیمیایی چون چوب به جسم جدیدی (کربن) تبدیل می شود.

2- بریدن چوب چه نوع تغییری است؟ تغییر فیزیکی

3- آیا با تبخیر آب، مولکولهای آن تغییر می کنند؟ تبخیر چه نوع تغییری است؟ خیر. تبخیر یک تغییر فیزیکی است..

4- اگر نان را بسوزانیم، مزه و رنگ آن تغییر می کند. سوختن نان چه نوع تغییری است؟ تغییر شیمیایی

5- زنگ آهن چگونه به وجود می آید؟ در اثر رطوبت، آهن با اکسیژن هوا ترکیب شده و زنگ می زند یعنیماده ی جدیدی به وجود می آید.

6- نام علمی زنگ آهن چیست؟ اکسید آهن

7- چه عواملی سبب زنگ زدگی آهن می شود؟ رطوبت، رنگ نکردن رویه ی آهن

8- کیفیت آهنی که زنگ می زند چه تغییری می کند؟ کیفیت آهن ضعیف تر می شود

9- زنگ زدن آهن چه زیانهایی دارد؟ استحکام آهن را کمتر می کند. وسایل آهنی از بین می روند.

10- یرای جلوگیری از زنگ زدن آهن چه باید بکنیم؟ باید آهن را از رطوبت دور نگهداریم. با رنگ کردن سطح آهن از زنگ زدن آن جلوگیری کنیم.

11- آیا تغییر شیمیایی یک ماده به زمان نیاز دارد؟ بلی.

12- یک تغییر شیمیایی کند نام ببرید؟ زنگ زدن آهن

13- یک تغییر شیمیایی تند نام ببرید؟ سوختن چوب

14- چرا به خمیر، خمیرترش (مخمر) اضافه می کنند؟ تا خمیر ورآمده،نان خوشمزه تری به دست آید.

15- خمیرترش (مخمر) چه می کند؟ خمیر را تجزیه کرده و مقداری گازکربنیک تولید می کند که این گاز کربنیک سبب ورآمدن خمیر می شود. از خمیر ورآمده نان بهتر و خوشمزه تری به دست می آید.

16- تغییر شیمیایی مفید به چه تغییری می گویند؟ هرگاه در اثرتغییر شیمیایی ماده ی مفیدی به دست آید، به آن تغییر شیمیایی مفید می گویند مانند درست کردن ماست از شیر.

17- تغییر شیمیایی مضر به چه تغییری می گویند؟ هرگاه در اثر تغییر شیمیایی ماده ی غیرمفیدی به دست آید یا کیفیت ماده بدتر شود، به آن تغییر شیمیایی مضر می گویند مانند کپک زدن نان، ترش شدن شیر.

18- نام دیگر گاز کربنیک چیست؟ دی اکسید کربن یا کربن دی اکسید.

19- از گازکربنیک چه استفاده ای می شود؟ برای خاموش کردن آتش (از کف گازکربنیک)

20- گرما چه تاثیری در تغییرات شیمیایی دارد؟ گرما تغییرات شیمیایی را تندتر می کند.

21- وقتی قند را می سوزانیم، چه تغییراتی روی می دهد؟ ابتدا قند به شکل مایع در می آید که یک تغییر فیزیکی است و سپس می سوزد که یک تغییر شیمیایی است.

22- مراحل تهیه ی دوغ گازدار به شرح زیر است. نوع تغییر در هر مرحله را در مقابل آن بنویسید:

الف- ابتدا یک لیوان شیر و یک لیوان آب نیم گرم را باهم مخلوط می کنیم ( ).

ب- یک لیوان ماست و کمی نمک را با هم مخلوط می کنیم ( ).

پ- مخلوط شیر و ماست را در یک بطری می ریزیم و در محل گرمی می گذاریم ( ).

ت- پس از یک هفته دوغ گازدار به دست می آید ( ).

23- چند تغییر فیزیکی کند نام ببرید؟ فرسایش خاک - تشکیل ابر و باریدن باران - یخ زدن آب - تبخیر آب دریاها