روش رفع اشکال و روخوانی دانش آموزان

عموم اشکلات روخوانی دانش آموزان به ضعف مهارت روخوانی یا به عدم دقت، شتابزدگی، اضطراب وعدم اعتماد به نفس مربوط است.

توجه به اصول زیر برای توفیق بیشتر در رفع اشکالات روخوانی دانش آموزان ضروری است.

1- رفع اشکال همراه با تشویق دانش آموز نسبت به آن چه صحیح خوانده است انجام شود تا موجب تقویت اعتماد به نفس او گردد.

2- رفع اشکال باید به نحوی انجام شود که موجب اضطراب دانش آموز نشود.

3- حتی المکان خود دانش آموز، اشکال خویش را برطرف کند.

4- پس از خواندن صحیح توسط دانش آموزان دیگر، دانش آموز متوجه خطای خود بشود وحتی الامکان ان را رفع کند.

5- رفع اشکال،موجب صرف وقت بیش از حد نشود.

6- تسلط معلم بر روخوانی متن درس، موجب تشخیص بهتر اشکالات ورفع آن ها می شود.

7- معلم نباید بلافاصله، حالت صحیح کلمه را بخواند ونیزاز دانش آموزان بخواهد که آن ها نیز چینین کاری نکنند.

8- رفع برخی از اشکالات به تمرین بیش تر ومرور زمان نیاز دارد. از این رو، معلم نیاید انتظار داشته باشد که همه اشکالات بلافاصله برطرف شود.

باتوجه به اصول وقف معلم یکی از روش های زیر یا ترکیبی از آن ها را برای رفع اشکال انتخاب می کند. این روش ها عبارتند از:

1- در ین قرائت دانش آموز، تذکر نمی دهیم، بلکه صبر می کنیم تا پس از وقف در پایان سطر تذکر لازم داده شود.

2- با تشویق دانش آموز، از اومی خواهیم که همان عبارت را با دقت بیشتر بخواند. این شیوه اشکال گرفتن، بیش تر زمانی مفید است که اشکال دانش آموز، به علت عدم دقت کافی یا شتابزدگی در خواندن باشد.

3- توجه دانش آموزان کلاس را به کلمه غلط خوانده شده جلب کرده وبا طرح سوال، شکل صحیح وغلط کلمه را مقایسه می کنیم و از آن می خواهیم تا شکل صحیح را بگویند. آن گاه از دانش آموزی کهکلمه را غلط خوانده بود می خواهیم که عبارت را با توجه بیش تر وبه شکل صحیح بخواند

4- اگر به نظر می رسد کلمه یا عبارت غلط خوانده شده برای تعدای از دانش آموزان مشکل است، معلم کلمه یا عبارت را روی تخته نوشته واز همه دانش آموزان می خواهد تا با اشاره ی او، آن کلمه یا عبارت را به صورت بخش بخش بخوانند. ان گاه از دانش آموز اوّلی می خواهد تا عبارت را با دقت بیش تر و به شکل صحیح بخواند.

مهم ترین علل بروز مشکلات در روخوانی قرآن

1- عجله وشتابزدگی: از قرآن آموز می خواهیم که کلمات وعبارات را آرام وشمرده بخواند وبه حروف وحرکات نیز دقت کند.

2- طولانی خواندن و وصل عبارت به یکدیگر: از او می خواهیم که کلمه کلمه، ترکیب ترکیب و جمله جمله بخواند، مانند آیات تقطیع شده در کتاب درسی.

3- خجالت، اضطراب وعدم اعتماد به نفس: با برخوردهای مناسب وایجاد اعتماد به نفس این مشکل برطرف می شود. برخوردهای مناسب عبارتند از خوشرویی، تشویق، تغییر نوبت قرائت، قطع نکردن قرائت شاگرد، سوال وجواب درباره ی اشتباه با سایر دانش آموزان، عدم توبیخ او و....

4- کم توجهب به حروف وحرکات و کلی خوانی کلمات وترکیبات: با جلب توجه قرآن آموزان به علائم وحرکات از طریق اشاره به بخش ها وبخش خوانی کلمات وترکیبات، این مشکل برطرف می شود.

5- نمادها وترکیبات جدید ونامانوس نسبت به سواد فارسی: این موارد، با معادل های فارسی مقایسه شده وآموزش داده می شود؛ مانند

ءا مَنّا آمَنّا

6- وجود حروف ناخوانا در بسیاری از کلمات وترکیبات آیات قرآن: گاهی دانش آموز خود به خود، آن را می خواند. با معادل سازی وتذکر نسبت به ناخوانا بودن این حروف، می توان مشکل را برطرف کرد؛ مانند قالوا قالو

7- وجود حروف ناخوانا در وسط بخش: در این موارد، باید پس از تشخیص حروف ناخوانا، حرکت قبل از آن ها، به تشدید یا ساکن وصل شود. مانند بِالأ خِرَهِ

8- توالی حروف ناخوانا واتصالات: در این موارد، باید پس از بخش خوانی واشاره به بخش های واتصالات بهره گرفت. مانند

یُؤمِنونَ بِالغَیبِ وَ یُقیمونَ الصَّلوه

9- ترکیب حروف: که باید از اشاره وبخش خوانی استفاده شود.

10- جابه جایی حروف وحرکات: این مشکل در اثر تشابه کلماتف کلی خوانی وعجله پیش می آید. این موارد با بخش خوانی و شمرده خوانی اصلاح می شود. مانند: یَعلَمونَ یَعمَلونَ

11- کم وزیاد کردن تشدید: این اشکال بسیار زیاد پیش می آید. مانند: اَیاکَ اِیّاکَ

12- نگاه کردن به خط قرآن واز حفظ خواندن: برای حل این مشکل نیز با طرح سوال های مناسب، توجه قرآن اموز را به خط قرآن جلب می کنیم.