هنر حل مساله

استراتژی جورج پولیا در حل مساله:

پولیا می گوید: روند حل مساله عبارت است از:" جستجوی راه خروج از دشواری ها یا مسیر عبور از مانع ها ".

پولیا مراحل حل مساله را که شامل چهار مرحله است به صورت زیر بیان می کند:

1) فهم مساله

2) تهیه طرح یا نقشه مناسب برای حل مساله

3) اجرای طرح یا نقشه

4) بازنگری

1- فهم مساله: برای حل مساله ابتدا باید صورت مساله را خوب درک کرد. پس اولین وظیفه برای حل یک مساله , فهم درست و کامل یک مساله است. پولیا معتقد است برای حل یک مساله باید موارد زیر به خوبی روشن شود:

الف) چه چیزی را باید پیدا کرد؟ (مجهول چیست؟)

ب) چه چیزی مفروض است؟ (معلومات چیست؟)

ج) چه رابطه ای بین مجهولات و معلومات موجود است؟

2- تهیه طرح یا نقشه برای حل مساله: ممکن است برای حل یک مساله چندین راه موجود باشد اما باید به دنبال طرحی بگردیم که ما را مستقیما به هدف برساند. درین راه می توان از مسایل کمکی نیز استفاده کرد.

کهلر آزمایشی انجام داده است به این ترتیب که: میمونی را در اتاقکی قرار می داد و در بیرون اتاقک موزی وجود داشت که دست میمون به آن نمی رسید , جانور با جدیت می کوشید تا به موز بیرون اتاقک دست یابد ولی بی نتیجه بود. در محدوده ای که دست او می رسید قطعه چوبی بود که جانور ظاهرا هیچ توجهی به آن نداشت ناگهان میمون چوب را برداشت و موز را حرکت داد و آن را خورد. حیوان برای برداشتن موز , از مساله ای دیگر که همان برداشتن قطعه چوب است استفاده کرد که به این مساله , " مساله کمکی یا فرعی " می گویند. با حل این مساله , پیدا کردن راه حل مساله هموار می گردد.

3- اجرای طرح یا نقشه: پس از تهیه طرح باید آنرا به اجرا گذاشت. نکته اساسی این است که شخص نظارت کامل بر پیشرفت اجرای طرح داشته باشد تا اگر زمانی احساس کرد که ممکن است او را به حل مساله نرساند بتواند طرح جدیدی را تهیه و اجرا کند.

4- بازنگری : پس از اتمام مرحله اجرا , حل کننده مساله باید یک بازنگری بر تمامی مراحل داشته باشد و جوابها و برهان ها را امتحان کند.

(اگر می خواهید شنا یاد بگیرید با شجاعت وارد آب شوید و اگر می خواهید مساله ها را یاد بگیرید آنها را حل کنید.)

جورج پولیا